چین‌های بی‌رحم، چروک‌های غم‌انگیز

برخی از مردم چین و چروک‌ها و خطوطی که در اثر مرور زمان بر روی پوست صورتشان هویدا می‌شود را نشانه‌ای از کامل بودن و بزرگی و پختگی می‌دانند و احساس می‌کنند که با هر خطی که در صورتشان نمایان می‌شود یک درجه بر میزان شخصیت اجتماعیشان افزوده می‌شود و مردم با احترام بیشتری با آنان برخورد می‌کنند. اما بر خلاف این عده برخی نیز، این خطوط و چین‌ها را نشانه عدم جوانی و کارآمدی می‌دانند و در نهایت تمامی اعتماد به نفس خود را برای زندگی در جامعه از دست می‌دهند.

پیری و تغییرات پوستی

پوست از همان زمان که بدن در بزرگسالی از رشد باز می‌ایستد شروع به پیر شدن می‌کند، اما آثار این پیر شدن تا زمانی که فرد به نیمه‌های عمر خود نرسیده است نمود ظاهری و بیرونی نمی‌یابد. همچنان که به تدریج پیر می‌شویم، سرعت نوسازی و ریزش سلولی پوست نیز کاهش می‌یابد. در پوست سالم و جوان حدود یک ماه طول می‌کشد تا یک سلول تازه تشکیل شده اپیدرم به سطح پوست برسد و بریزد. با افزایش سن سرعت تکثیر سلولی و ریزش و بازسازی سلولی کاهش می‌یابد و ترمیم سلولی کارایی کمتری پیدا می‌کند. اپیدرم (لایه خارجی پوست) نازک‌تر و لایه شاخی (سطحی‌ترین لایه اپیدرم) ضخیم‌تر می‌‌شود و یک سطح ناهموار،خشن و پوسته پوسته‌ای پیدا می‌کند. پوست تدریجا خشک می‌شود و ترک می‌خورد و در اثر دفع بیش از اندازه آب، عملکرد سد بازدارنده پوست مختل می‌شود.با کاهش فعالیت سلول‌های تولید کننده رنگدانه و محتوای خون پوست، رنگ پوست کاهش می‌یابد و لذا پوست یک ته مایه‌ای خاکستری و مایل به زرد به خود می‌گیرد. در این حالت بعضی از سلول‌های رنگدانه‌ساز (به خصوص در نواحی آسیب دیده از آفتاب) فعال‌تر شده، و منجر به پیدایش لک‌های رنگی می‌‌شوند. درم نیز باریک‌تر شده آب کمتری در خود نگه می‌دارد. آسیبی که در اثر نور خورشید به الیاف کلاژن و الاستین در درم وارد می‌شود موجب افتادگی، غیرقابل ارتجاع شدن و چین خوردگی پوست می‌شود. از آنجا که در زمان پیری از میزان چربی پوست کاسته می‌شود این موضوع باعث بروز تغییراتی در توزیع بافت چربی در لایه زیر جلد پوست و در نهایت تغییراتی در حالت و شکل صورت می‌شود. با کاهش تعداد عروق خونی پوست و کوچک‌تر شدن آنها خونسازی پوست کاهش می‌یابد. موهای روی صورت و داخل گوش‌ها و بینی خشن‌تر و زبرتر و مشخص‌تر می‌شود، در حالی که، موهای سر و بدن سفید می‌شوند چرا که سلول‌های رنگدانه‌ای عملکرد خود را از دست می‌دهند.
تاثیر شیوه زندگی بر پیری پوست
اغلب افرادی که در جوانی دارای رنگ پوست روشن بوده‌اند بیشتر از افرادی که پوستشان تیره است در پیری دچار عوارض ناشی از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب هستند. اگرچه در صحبت از پیری پوست بسیار مهم است که تغییرات پوستی ناشی از قرار گرفتن در مجاورت نور آفتاب را با تغییرات ناشی از گذشت زمان و پیری تمیز دهیم، اما این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که هر چه در دوران جوانی بیشتر در معرض آفتاب بوده باشیم، به همان میزان نیز در پیری، پوستمان شکلی چرمی مانندتر پیدا کرده و بر تعداد لک‌ها و کک و مک‌های دوران پیری افزوده می‌شود. یکی از نکات مهم دیگری که باعث پیرتر شدن پوست می‌شود کشیدن سیگار است. از آنجا که سیگار باعث می‌شود بدن ترکیبات بدون اکسیژنی تولید کند که به اعضاء سلول‌های پوستی آسیب می‌رسانند به همین دلیل این گونه آسیب‌ها در پیرتر جلوه دادن پوست تاثیر مستقیم دارند. در این راستا باید ذکر کرد که همه آلاینده‌های هوا نیز تولید ترکیبات بدون اکسیژن در سطح پوست را افزایش می‌دهند.کاهش وزن شدید و ناگهانی نیز می‌تواند باعث بروز چین و چروک‌ و کاهش چربی زیر پوست شود که در نهایت در پیرتر نشان دادن پوست تاثیر بسزایی دارد. افرادی که دائم تحت تنش‌های عصبی به سر می‌برند نیز بیشتر و زودتر از سایرین دچار پیری پوست می‌شوند.
نور آفتاب و پیری پوست
قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور آفتاب یکی از مهم‌ترین و شاید بتوان گفت اصلی‌ترین دلیل پیری پوست است. در آمارگیری که از سوی آکادمی متخصصین پوست آمریکا صورت گرفته است معلوم شد که بیش از نیمی از تغییراتی که با پیری پوست ارتباط دارد همچون چین و چروک‌ پوست و ایجاد خشکی و زبری و چرمی‌شدن پوست به خاطر آسیب‌های ناشی از نور آفتاب است. نور خورشید به لایه داخلی پوست نفوذ کرده، در آنجا به کلاژن و الاستین آسیب می‌رساند و در نتیجه پوست قابلیت ارتجاع و انعطاف‌پذیری و سفتی و قوام خود را از دست می‌دهد. در اثر تحریک عصبی بعضی از سلول‌های رنگدانه‌ساز قاعده اپیدرم، رنگدانه بیش از حد تولید می‌شود و در نتیجه لک‌های پررنگی (لک‌های ناشی از سن وسال و کک و مک پیری) ظاهر می‌شوند.در نتیجه اگر می‌خواهید پوستی جوان و شاداب داشته باشید از قرار گرفتن بیش از اندازه در مقابل نور خورشید بپرهیزید و از برنزه کردن خودتان صرف نظر کنید و هر گاه به اجبار در معرض نور خورشید قرار گرفتید از یک ضد آفتاب قوی که ترجیحا UVA و UVB را هم مهار می‌کند استفاده کنید.
لک‌ها ی پوستی ناشی از افزایش سن
لک‌های قهوه‌ای یا خرمایی رنگی که بر روی نواحی در معرض دید بدن ظاهر می‌شود ناشی از سال‌ها در معرض آفتاب بودن است. در این حالت سلول‌های رنگی در این نواحی دچار بیش فعالی می‌شوند. این لک‌ها اغلب شبیه کک و مک ،اما اندکی بزرگ‌تر و تیره‌تر هستند. اندازه این لک‌ها نیز از نیم سانتی‌متر تا بیش از ۲/۵ سانتی‌متر است. این لک‌ها بیشتر به کک و مک ناشی از سن معروفند چرا که معمولا با بالا رفتن سن بر روی پوست افراد ظاهر می‌شوند.برای جلوگیری از پیدایش این لک‌ها یا بیشتر شدن تعداد آنها باید مدت زمانی را که در معرض نور آفتاب هستید تا حد ممکن کاهش دهید و در صورت ضرورت قرار گرفتن در معرض آفتاب بنا به دلایلی شغلی و …. حتما از ضد آفتاب‌های قوی استفاده کنید. کرم‌ها و محصولات بی‌رنگ‌کننده که حاوی هیدروکینون هستند ممکن است بتوانند به کمرنگ کردن این لک‌ها کمک ‌کنند اما استفاده از این گونه محصولات و مواد برای برطرف کردن لک‌های پیری چندان موِثر نیست. متخصصان پوست می‌توانند با استفاده از روش‌های مختلف جراحی این لکه‌های قهوه‌ای رنگ را از روی پوست شما برطرف کنند. گفته می‌شود که مصرف رتینوئیک اسید موضعی (تریتینونین) نیز در محو این لک‌ها موثر است. محققین پس از مطالعات گوناگونی که همچنان نیز ادامه دارد به این نتایج دست یافته‌اند که مصرف این ماده موضعی می‌تواند برخی از تغییرات پوستی ناشی از پیری را بهبود بخشد. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد این ماده قادر است چین و چروک‌های صورت را محوتر و نامشخص‌تر کند، جریان خون پوست را افزایش دهد و پررنگی و یا کم‌رنگی پوست که بخشی از علائم پیری است‌ را کاهش دهد. پس از مالیدن ترتینوئین بر روی پوست ابتدا پوست دچار قرمزی می‌شود، تحریک شده و پوسته‌اندازی می‌کند. حالت گل انداختن و قرمزی شاداب گونه‌ای که در پی مصرف موضعی این دارو حاصل می‌شود ممکن است در حقیقت یک التهاب خفیف باشد. در هر حال باید این را در نظر داشته باشید که درمان با ترتینوئین درمان ساده‌ای نبوده و باید حتما تحت نظارت پزشک متخصص صورت گیرد.
روش‌های برطرف کردن پیری پوست
از جمله عواملی که در تغییرات پوستی ناشی از افزایش سن نقش دارند می‌توان به کاهش میزان کلاژن و الاستین پوست، نقش وزن و ثقل بافت، قرار گرفتن در معرض آفتاب، حرکات چهره از قبیل اخم کردن، زیر چشمی نگاه کردن و لبخند زدن و کاهش چربی پوست اشاره کرد. با برخی روش‌های طبی پیشرفته می‌توان با اغلب این تغییرات به طور نسبی مقابله کرد. حالت افتادگی و شلی پوست ناشی از سنگینی بافت و کاهش کلاژن و انعطاف‌پذیری و الاستین بافت را می‌توان با روش‌های جراحی پلاستیک بهبود بخشید. آسیب ناشی از نور آفتاب را می‌توان با روش‌هایی چون لایه‌برداری شیمیایی و موادی چون رتینوئیک اسید تخفیف داد.
ماساژ فایده ندارد
شواهد حاکی از آن است که بر خلاف نظر برخی، ماساژ دادن هیچ کمکی به برطرف‌سازی پیری پوست نمی‌کند و تاکنون هیچ مشاهده‌ علمی این فرضیه را ثابت و یا حمایت نکرده است. مثلا بهبود موقتی گردش خون که با ماساژ دادن حاصل می‌شود کاری جز این که رنگ پوست را به طور موقت گل‌گون کند انجام نمی‌دهد. البته پس از ماساژ صورت، شما احساس راحتی و آسودگی بیشتری خواهید کرد و به همین دلیل نیز چهره شخص سالم‌تر و مناسب‌تر به نظر خواهد رسید ولی نباید از این روش انتظار تاثیر مفید و ماندگاری داشته باشید.
چندنکته مهم
نکته قابل تامل و مهم این است که متاسفانه به هیچ طریقی نمی‌توان از بروز پیری پوست جلوگیری کرد و دیر یا زود این عارضه دست به گریبان همه خواهد شد، اما این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که مراقبت روزانه از پوست می‌تواند روند پیری پوست را تا حدی کاهش دهد. به همین دلیل در زیر به تعدادی از این روش‌ها اشاره خواهد شد:
-۱ صورت خود را روزانه با صابون‌های ملایم که حاوی مواد مرطوب کننده هستند بشوئید. -۲ از قرار گرفتن دائمی در زیر نور آفتاب جدا بپرهیزید. -۳ در صورت نیاز به بودن در زیر نور خورشید حتما از ضد آفتاب‌های قوی و مناسب استفاده کنید. -۴ از مواد غذایی سالم چون سبزیجات و میوه بسیار در طی روز استفاده کنید. -۵ روزانه ورزش کنید و در این میان ورزش صورت را فراموش نکنید. -۶ سیگار نکشید.